Tác giả: Cao Nguyệt
Khoảng hồi đầu năm, Tư Mã Huy và Lưu Bị từng gặp nhau một lần, Lưu Bị khẩn cầu Tư Mã Huy giới thiệu vài người tuổi trẻ tài cao, Tư Mã Huy liền đề cử Phượng Sồ Bàng Thống và Ngọa Long Gia Cát Lượng, Lưu Bị cũng từng nghe nói về hai người này, vì thế y đi bái phỏng Bàng Đức công, mời Bàng Thống đến Tân Dã làm quan, nhưng Bàng Đức công lại tỏ thái độ mập mờ, không lập tức đáp ứng.
Về phần Gia Cát Lượng, Lưu Bị cũng nghe rằng y học thức xuất chúng, nhưng thê tử của Gia Cát Lượng là cháu gái bên ngoại của Thái Mạo, đồng thời cũng là cháu con dì của Lưu Biểu, hơn nữa nhị tỷ của Gia Cát Lượng là con dâu của Khoái gia, chính là vì quan hệ quan trường chồng chéo như thế, Lưu Bị trong lòng băn khoăn, cho nên vẫn chưa đi tìm Gia Cát Lượng.
Lưu Biểu nhanh chóng lâm trọng bệnh, Thái thị nắm quyền, Lưu Bị lại không dám tùy tiện đến Tương Dương, việc này cũng bị bỏ mặc, bây giờ Tư Mã Huy hỏi đến, Lưu Bị đành phải áy náy nói:
- Có quá nhiều chuyện, nhất thời khó có thể để tâm, khiến Thủy Kính tiên sinh thất vọng rồi.
Tư Mã Huy cũng không thất vọng, mà gật gật đầu cười nói:
- Tốt! Tốt!
Rốt cuộc là tốt chỗ nào? Lưu Bị cũng không hiểu đầu cua tai nheo ra sao.
Hai người đi đến trước sơn môn, sai người giữ cửa đi vào thông báo, một lúc sau, Bàng Thống và Bàng Sơn Dân đi song song ra nghênh tiếp.
- Hoan nghênh Lưu Hoàng Thúc, Tư Mã thế thúc!
Bàng Sơn Dân phụng lệnh của Lưu Cảnh tiến vào Long Trung, mắt thấy quân Tào sắp xuôi nam, nhiệm vụ của Bàng Sơn Dân là khuyên bảo phụ thân dẫn đầu sỹ tộc của Long Trung đi Giang Hạ tỵ nạn, Lưu Cảnh đã đáp ứng, đổi tên thư viện Giang Hạ thành phân viện Giang Hạ của thư viện Lộc Môn, cũng đem hết tài sản của thư viện tặng cho thư viện Lộc Môn, đồng thời chấp thuận, gánh vác tiền lương chi tiêu trong sinh hoạt của toàn bộ sỹ tộc.
Chẳng qua là nội bộ Bàng gia cũng có sự bất đồng ý kiến, mặc dù Bàng Đức công có ý định đem thư viện Lộc Môn tạm dời về Giang Hạ, nhưng tộc đệ Bàng Quý lại phản đối việc Bàng gia chuyển đến Giang Hạ, đây là nguyên nhân mà hôm nay Bàng Quý không ở Tương Dương.
Dù là thế hệ trẻ của Bàng gia cũng có sự bất đồng ý kiến, Bàng Sơn Dân chủ trương dời về Giang Hạ, mà Bàng Thống lại kiên quyết phản đối.
Bàng Sơn Dân tiến lên cười nói:
- Hai vị thế thúc sao lại đi cùng nhau vậy?
Tư Mã Huy cười ha hả nói:
- Tốt! Tốt! Đi cùng nhau là tốt nhất.
Lưu Bị lại cười khổ một tiếng giải thích:
- Chúng ta gặp nhau trước sơn môn, hiền điệt, tam thúc của cháu có ở đây không?
Không đợi Bàng Sơn Dân mở miệng, Bàng Thống đã tiến lên cười nói:
- Tam thúc có ở đây, để cháu dẫn Hoàng Thúc đi.
Lưu Bị lo lắng truy binh phía sau, cũng không chào hỏi với Bàng Đức công một tiếng, liền gật đầu nói:
- Ta có việc gấp tìm ông, làm phiền hiền điệt rồi.
- Mời Hoàng Thúc đi theo cháu!
Bàng Thống dẫn Lưu Bị theo hướng khác đi về phía hậu viện, Tư Mã Huy nhìn hai người đi xa dần, vuốt râu mỉm cười đầy thâm ý, ông cũng theo Bàng Sơn Dân đi về hướng chính đường.
Bàng Thống đi bên cạnh Lưu Bị, vừa đi, vừa cười hỏi:
- Hoàng Thúc sao lại một mình chạy đến Long Trung?
- Ôi! Đừng nhắc đến nữa.
Lưu Bị liền đem chuyện xảy ra ở Tương Dương kể sơ qua, lúc này Bàng Thống mới biết nguy cơ mà Lưu Bị gặp phải, y trầm ngâm một hồi liền cười nói:
- Kỳ thực nguy cơ cũng là cơ hội, nếu như Hoàng Thúc có thể nắm bắt lấy cơ hội, từ nay về sau có thể trở mình cũng không chừng.
Lưu Bị bước chầm chậm, thấp giọng hỏi:
- Hiền điệt, ý của lời này là như thế nào?
Bàng Thống cười cười:
- Không biết Hoàng Thúc muốn nghe thử viễn sách, trung sách hay là cận sách?
Lưu Bị híp mắt lại:
- Tất cả ta đều muốn nghe, nhưng thời gian cấp bách, hiền điệt có thể nói cho ta biết về cận sách hoặc trung sách trước được không?
- Cận sách rất đơn giản, Hoàng Thúc vứt bỏ Tân Dã dẫn quân xuôi nam hợp với quân của Văn Sính, nếu không địch lại quân Tào, thì lại theo y vượt Hán Thủy, trực tiếp rút lui về Nam Quận, có hai vị tướng quân Vân Trường và Tử Long tiếp ứng, còn có quân đội trung lập của Vương Uy, đi Nam Quận không khó lắm, cháu nghĩ Hoàng Thúc ở Nam Quận mới có thể đứng vững!
Lưu Bị im lặng gật đầu, phương án này y cũng từng suy xét qua, nhưng Tương Dương chưa chắc cho y quá cảnh, nói không chừng còn thừa cơ nuốt chửng y, y tính đi quận An Lục, rồi lại mượn đường Giang Hạ đi Nam Quận, Lưu Cảnh hẳn sẽ nể mặt y.
- Hiền điệt không ngại giải thích cả trung sách chứ.
- Trung sách chính là liên hợp chống Tào, Hoàng Thúc chưa nghĩ đến việc kêu gọi bốn nhà, cùng nhau chống lại quân Tào xuôi nam lần này sao?
Lưu Bị trầm ngâm một hồi, nói:
- Hiền điệt nói Nam Quận, Giang Hạ, Tương Dương cùng ta, tổng cộng bốn nhà phải không?
Bàng Thống gật gật đầu.
- Tào Tháo đã xuất chinh Ô Hoàn, cho nên lần này uy hiếp Nam Dương đều không phải chủ yếu tấn công Kinh Châu, nếu cháu đoán không lầm, hẳn là lấy công làm thủ, đề phòng quân Kinh Châu, Tào Tháo sợ chúng ta thừa dịp Trung Nguyên trống không mà tiến về phía bắc, cho nên chỉ cần bốn nhà liên kết chống Tào, thì có thể đánh thắng trận này, mấu chốt là Hoàng Thúc phải dẫn đầu, việc này đề cao uy vọng của Hoàng Thúc tại Kinh Châu lên mức cao nhất, tạo cơ sở cho tương lai khi Hoàng Thúc tiếp nhận Kinh Châu.
Nếu nói sách lược thứ nhất còn khá bình thường, mà sách lược thứ hai rất có khí phách của một bậc thầy, vậy thì sách lược thứ ba sẽ như thế nào? Điều này càng làm cho Lưu Bị tràn đầy kỳ vọng.
Lưu Bị thầm tán thưởng, không hổ danh Phượng Sồ, đây tuyệt đối là lời của người cao minh, trong lòng y lập tức có ý muốn giữ người tài, đây chính là kỳ tài mình nhiều năm tìm kiếm mà không gặp, khó trách Tư Mã Huy phải ba lần đề cử cho y.
Trầm tư một hồi, Lưu Bị liền cười tủm tỉm nói:
- Đợi lát nữa tam thúc của Sỹ Nguyên sẽ phái người đưa ta đi về phương Bắc, không biết Sỹ Nguyên có nguyện ý tiễn ta một đoạn hay không? Chúng ta cùng nhau đi tới Tân Dã.
Lưu Bị đã sửa lại cách xưng hô với Bàng Thống, không còn gọi y là hiền điệt nữa, mà gọi bằng tên tự, điều này biểu thị sự ngang hàng, mặt khác, lại mượn cớ tiễn một đoạn, ý là muốn lôi kéo Bàng Thống.
Bàng Thống sao có thể không hiểu, y sớm đã quan sát qua tình hình ở Kinh Châu, Lưu Bị trông có vẻ yếu thế, kỳ thực chưa hẳn là vậy, y đã khống chế được ba vạn quân ở Nam Quận, thêm sáu nghìn quân trong tay, thì đã có địa vị ngang với Giang Hạ, Tương Dương rồi.
Nhưng Tương Dương có Thái Mạo, Giang Hạ có Từ Thứ, Đổng Doãn, đã không có chỗ cho Bàng Thống y, mà chỗ Lưu Bị còn thiếu một vị quân sư.
Quan trọng hơn là thúc phụ Bàng Quý cũng khuyên y đi theo Lưu Bị, rốt cuộc đã khiến Bàng Thống hạ quyết tâm, mấy ngày nay y luôn tìm một cơ hội, chuẩn bị đi Tân Dã xem sao, không ngờ hôm nay Lưu Bị lại đến.
Y nắm bắt được cơ hội này, làm cho Lưu Bị nhìn y với cặp mắt khác, nếu Lưu Bị đã mở miệng, Bàng Thống cũng ném đi cái kiểu kiêu ngạo của người đọc sách, thi lễ thật sâu:
- Bàng Thống nguyện dốc sức vì Hoàng Thúc!
..
Bàng Sơn Dân đến Long Trung là để thực hiện hai sứ mệnh, một là khuyên bảo phụ thân tạm thời dời thư viện Lộc Môn về Giang Hạ, chỉ cần thư viện Lộc Môn dời đi, sỹ tộc Long Trung đều sẽ đi theo đến Giang Hạ.
Không những là do thư viện Lộc Môn có uy vọng cao, quan trọng hơn là từ khi Lưu Biểu lâm trọng bệnh hồi đầu năm đến giờ, Kinh Châu đã đình chỉ viện trợ tiền lương cho sỹ tộc phương bắc, gây xôn xao trong giới sỹ tộc, mà đi Giang Hạ thì được viện trợ nhiều lương thực, không còn lo về cuộc sống, những sỹ tộc mang theo gia quyến sẽ không vì năm đấu gạo mà khom lưng.
Bàng Sơn Dân đã thuyết phục phụ thân, nhưng sứ mệnh còn lại y không nắm chắc, đó là khuyên bảo Gia Cát Lượng đi Giang Hạ, tuy rằng y là tỷ phu và cũng là bạn thân của Gia Cát Lượng, nhưng y cũng không biết có thể thuyết phục được người em vợ kiêm bạn tốt này không.
Gia Cát Lượng mời Bàng Sơn Dân vào thư phòng, Bàng Sơn Dân đến khiến Gia Cát Lượng vui mừng, hảo hữu lúc trước đại đa số đều đã rời khỏi Long Trung, Thôi Châu Bình và Thạch Quảng Nguyên thì đi Nghiệp Thành, làm việc cho Tào Tháo, Từ Thứ, Mã Lương và Bàng Sơn Dân thì đi Giang Hạ, Khoái Kỳ ở Nam Quận, hảo hữu ở Long Trung chỉ còn lại có một mình Phượng Sồ Bàng Thống, khiến Gia Cát Lượng cảm thấy hiu quạnh.
Mà Bàng Sơn Dân đến làm thư phòng vắng lặng lập tức trở nên náo nhiệt.
Gia Cát Lượng đầu đội mão hoa sen, thân mặc Bát Quái huyền y, tay cầm quạt lông, cười tủm tỉm hỏi Bàng Sơn Dân:
- Huynh đã quen cuộc sống ở Giang Hạ chưa?
- Cũng gần giống như ở Tương Dương! Chỉ có điều là ấm hơn một chút, nhị tỷ của đệ rất ghét mùa hè ẩm ướt, nhưng tình hình nơi ở cũng không tồi, về việc này nàng rất hài lòng.
Bàng Sơn Dân cũng cười đáp.
- Vậy còn đệ? Đệ có hài lòng không?
- Đệ cũng rất hài lòng, cả ngày bận bịu, tâm lý rất thoải mái.
- Hoài bão to lớn của huynh, lại đi làm một tiểu lại ở Giang Hạ ư?
Gia Cát Lượng phe phẩy chiếc quạt lông cười nói.
Bàng Sơn Dân cảm nhận được ý chế nhạo trong giọng nói của Gia Cát Lượng, trong y không hài lòng, ôn hòa nói:
- Dòng suối tuy nhỏ, trăm suối lại thành sông, không có sông làm sao có biển, Khổng Minh hà cớ gì lại coi thường huynh?
Gia Cát Lượng khẽ thở dài.
- Đệ cũng không coi thường huynh, lấy tài hoa của huynh, làm một viên thư tá quá phí tài năng rồi, Từ Thứ có thể làm Tư mã, Đổng Doãn có thể làm Tham quân, huynh lại làm Tòng sự, thật là nhân tài không được trọng dụng.
Hóa ra Gia Cát Lượng cảm thấy bất bình thay cho mình, bực dọc trong lòng Bàng Sơn Dân tiêu tan, cũng cười nói:
- Huynh tuy khổ hạnh đọc sách mười năm, nhưng làm người làm việc lại không có kinh nghiệm gì, nói thật là, hai năm tôi luyện này thật sự giúp ích cho huynh rất nhiều.
Gia Cát Lượng cười nói:
- Ba năm tôi luyện vậy là đủ rồi, huynh bước một bước đã có thể làm Quận thừa quận An Lục.
- Quận thừa quận An Lục?
Bàng Sơn Dân cảm thấy khó hiểu, hỏi:
- Ý đệ là sao?
- Ý của đệ rất đơn giản.
Gia Cát Lượng cười tủm tỉm nói:
- Huynh và Lưu Thái thú đều mưu đồ quận An Lục mà không có cớ, lần này quân Tào xuôi nam không phải là cái cớ tốt nhất sao? Đem quận An Lục bỏ vào trong túi, ai sẽ làm Quận thừa? Hoặc là Lưu Mẫn, hoặc chính là huynh, ngoài hai người bọn huynh ra, còn ai có thể bịt miệng giới quan lại Kinh Châu?
Bàng Sơn Dân yên lặng gật đầu, y giờ mới hiểu được vì sao Lưu Cảnh lại xem trọng Gia Cát Lượng như thế, lúc trước khi đến Long Trung, Lưu Cảnh quả thật đã từng nói với y, chuẩn bị giúp y đảm nhiệm chức Quận thừa quận An Lục, không ngờ đã bị Gia Cát Lượng đoán được, trong lòng Bàng Sơn Dân bỗng giật mình.
Trầm mặc một lúc, Bàng Sơn Dân liền chuyển sang đề tài chính sự:
- Nếu huynh nhớ không lầm, thì hiền đệ năm cũng đã hai mươi bảy, cổ nhân nói, nam tử tam thập nhi lập (1), nay đã gần ba mươi, chẳng lẽ hiền đệ không có suy nghĩ xuất sơn tạo dựng một phen sự nghiệp hay sao?
(1) Tam thập nhi lập: Ý nói ba mươi là đã có thể lập nên sự nghiệp. Người ta cũng hay nói: "Nhị thập nhược quán, Tam thập nhi lập, Tứ thập bất hoặc, Ngũ thập tri thiên mệnh, Lục thập hoa giáp, Thất thập cổ lai hi"
- Đệ đương nhiên đã suy nghĩ về tiền đồ, ba năm trước đệ còn đi qua đất Thục mưu cầu chức quan, chỉ có điều Lưu Chương quá yếu đuối, không phải là người gây dựng sự nghiệp, nên đệ mất hứng mà về, huynh đệ Lưu thị càng vô năng, may áo cho người khác, nương tựa vào bọn họ khác nào tự sát, Hán tặc Tào Tháo và đệ không cùng chí hướng, Lưu Hoàng Thúc tuy là nhân nghĩa, nhưng ông ấy đối với đệ dường như không có hứng thú, về phần Mã Đằng, Trương Lỗ, chỉ là kẻ tầm thường, tháng trước gia huynh lại viết cho đệ một bức thư, muốn đệ sang Giang Đông xuất sỹ, nói thật, đệ cũng có chút động lòng.
- Hiền đệ vì sao không cân nhắc đến Giang Hạ?
Bàng Sơn Dân rốt cuộc nhịn không được mà nói ra, Gia Cát Lượng đều nhắc đến tất cả mọi người, duy chỉ không nhắc tới Giang Hạ.
Gia Cát Lượng vỗ tay cười to.
- Lưu thái thú có thể để mắt đến một kẻ thôn phu nơi sơn dã như đệ ư?